Üretici market fiyatları
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üretici ile tüketici fiyatları arasındaki fiyat farkının devam ettiğini söyledi.
Şemsi Bayraktar, üretici ile tüketici fiyatları arasındaki fiyat farkının devam ettiğini belirttiği açıklamasında “Kasım ayında üretici market fiyat makası şampiyonu 4,3 katla portakal oldu. Portakalı, 4 katla kuru kayısı, 3,8 katla mandalina, 3,6 katla kırmızı mercimek, 3,5 katla ıspanak ve süt, 3,4 katla maydanoz izledi” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, Kasım ayında markette 41 üründen 22’sinde, üreticide 33 üründen 17’sinde fiyat artışı, markette 15 üründe, üreticide 12 üründe fiyat düşüşü olduğunu, fiyatın, market ve üreticide 4 üründe değişmediğini belirtti.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, Kasım ayında fiyatı en fazla artan ürünün markette mandalina, üreticide salatalık, fiyatı en fazla düşen ürünün ise markette pırasa, üreticide ıspanak olduğunu kaydetti.
-Market fiyatlarındaki değişim-
Kasım ayında market fiyatlarında domates, yeşil soğan, pirinç ve kuru kayısı fiyatında değişim görülmezken, fiyat düşüşünün yüzde 25,53 ile en pırasada meydana geldiğini bildiren Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Pırasadaki fiyat düşüşünü yüzde 23,39 ile karnabahar, yüzde 16,14 ile kaşar peyniri, yüzde 15,46 ile yoğurt, yüzde 11,91 ile sivri biber, yüzde 10,33 ile limon, yüzde 7,25 ile lahana, yüzde 6,82 ile tereyağı, yüzde 6,71 ile ıspanak, yüzde 4,34 ile havuç, yüzde 3,91 ile kuru üzüm, yüzde 3,80 ile beyaz peynir, yüzde 0,75 ile tavuk eti, yüzde 0,50 ile kuzu eti, yüzde 0,42 ile ayçiçeği yağı izledi.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 38,75 ile mandalinada görüldü. Mandalinadaki fiyat artışını, yüzde 25,22 ile salatalık, yüzde 22,07 ile patlıcan, yüzde 20,37 ile patates, yüzde 16,75 ile kuru soğan, yüzde 11,24 ile marul, yüzde 11,13 ile maydanoz, yüzde 10,54 ile kabak, yüzde 7,53 ile mısırözü yağı, yüzde 7,35 ile yumurta, yüzde 7,10 ile nohut, yüzde 6,08 ile kuru fasulye, yüzde 4,36 ile elma, yüzde 3,93 ile kırmızı mercimek, yüzde 2,96 ile zeytinyağı, yüzde 2,04 ile toz şeker, yüzde 1,61 ile süt, yüzde 1,48 ile fındık, yüzde 1,35 ile Antep fıstığı, yüzde 1,24 ile kuru incir, yüzde 1,20 ile yeşil mercimek, yüzde 0,78 ile dana eti takip etti.”
-Üretici fiyatlarındaki değişim-
Üretici fiyatlarında, Kasım ayında, maydanoz, pirinç, kuru kayısı ve kuru üzüm fiyatında değişim olmazken, ıspanağın yüzde 34,62 azalmayla fiyatı en fazla düşen ürün olduğunu belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“Ispanaktaki fiyat düşüşünü yüzde 31,11 ile lahana, yüzde 17,34 ile karnabahar, yüzde 13,46 ile pırasa, yüzde 7,69 ile kuru incir, yüzde 7,11 ile yeşil soğan, yüzde 4,64 ile kırmızı mercimek, yüzde 3,49 ile kuzu eti, yüzde 2,44 ile havuç, yüzde 2,02 ile sivri biber, yüzde 1,28 ile dana eti, yüzde 0,29 ile nohut izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 89,09 ile salatalıkta görüldü. Salatalıktaki fiyat artışını yüzde 81,57 ile patlıcan, yüzde 57,14 ile kuru soğan, yüzde 52,31 ile kabak, yüzde 27,99 ile marul, yüzde 18,85 ile yumurta, yüzde 16,67 ile mandalina, yüzde 14,46 ile elma, yüzde 9,59 ile limon, yüzde 7,81 ile kuru fasulye, yüzde 7,14 ile yeşil mercimek, yüzde 6,78 ile Antep fıstığı, yüzde 6,38 ile patates, yüzde 5,77 ile domates, yüzde 5,36 ile zeytinyağı, yüzde 3,98 ile fındık, yüzde 2,42 ile süt takip etti.”
-Üretici-market fiyat farkı-
Üretici ile tüketici fiyatları arasındaki fiyat farkının devam ettiğini bildiren Bayraktar, Kasım ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla portakal, kuru kayısı, mandalina, kırmızı mercimek, ıspanak, süt ve maydanozda yaşandığına dikkati çekti. Üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 327,59 ile portakalda görüldüğünü bildiren Bayraktar, “fiyat farkı kuru kayısıda yüzde 303,50, mandalinada yüzde 283,98, kırmızı mercimekte yüzde 257,30, ıspanakta yüzde 249,02, sütte 247,24, maydanozda yüzde 243,68 oldu” dedi.
Portakalın 4,3 kat, kuru kayısının 4 kat, mandalinanın 3,8 kat, kırmızı mercimeğin 3,6 kat, ıspanak ve sütün 3,5 kat, maydanozun 3,4 kat fazlaya tüketiciye satıldığını vurgulayan Bayraktar, bugün üreticide 73 kuruş olan portakalın markette 3 lira 10 kuruşa, 8 lira olan kuru kayısının 32 lira 28 kuruşa, 82 kuruş olan mandalinanın 3 lira 14 kuruşa, 1 lira 85 kuruş olan kırmızı mercimeğin 6 lira 61 kuruşa, 85 kuruş olan ıspanağın 2 lira 97 kuruşa, 1 lira 27 kuruş olan sütün 4 lira 41 kuruşa, 34 kuruş olan maydanozun 1 lira 15 kuruşa satıldığına dikkati çekti.
-Fiyat değişimlerinin nedenleri-
Üretici fiyatlarında en fazla fiyat artışının salatalıkta görüldüğünü, salatalığın yanı sıra patlıcan, kuru soğan, kabak, marul, yumurta, mandalina, elmada fiyat artışları yaşandığını vurgulayan Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Fiyatı artan ürünlere baktığımızda üretici en fazla fiyat artışı salatalıkta görülmüştür. Salatalık, patlıcan, kabakta hasat edilen ürün miktarındaki azalmayla birlikte fiyatlarda artış meydana geldi. Kuru soğanda piyasaların hareketlenmesiyle fiyatlarda artış yaşandı. Marulda görülen fiyat artışında arzdaki daralma etkili olurken, elmada ise ürünün soğuk hava depolarına konulmasıyla birlikte fiyatlar yükseldi. Kuru fasulye ve yeşil mercimekte hasadın sona ermesi fiyatlarda artışa neden oldu. Mandalina, limon ve zeytinyağında ise piyasada yaşanan hareketlilik fiyatları artırdı.
Ispanak, lahana, karnabahar, pırasada hasat edilen ürün miktarındaki artışa bağlı olarak piyasaya arz edilen ürünün artması fiyatlarda düşüşe yol açtı. Kuru incirde talepteki azalmaya bağlı olarak fiyatlar geriledi. Üreticide kuzu ve dana eti fiyatlarında meydana gelen düşüşte son günlerde yaşanan gelişmeler etkili oldu.”
Seçilmiş ürünlerde 30 Kasım 2017 tarihi itibarıyla ortalama üretici, hal, pazar ve market fiyatları:
|
Ürünler
|
Üretici |
Hal |
Pazar |
Market |
Hal/ Üretici |
Pazar/ Üretici |
Market/ Üretici |
|
Fiyatı (TL/Kg) |
Fiyatı (TL/Kg) |
Fiyatı (TL/Kg) |
Fiyatı (TL/Kg) |
Fiyat Farkı (Yüzde) |
Fiyat Farkı (Yüzde) |
Fiyat Farkı (Yüzde) |
|
|
Portakal |
0,73 |
1,23 |
2,30 |
3,10 |
69,66 |
217,24 |
327,59 |
|
Kuru kayısı |
8,00 |
- |
25,00 |
32,28 |
- |
212,50 |
303,50 |
|
Mandalina |
0,82 |
1,42 |
2,05 |
3,14 |
73,88 |
151,02 |
283,98 |
|
Kırmızı mercimek |
1,85 |
3,00 |
7,33 |
6,61 |
62,16 |
296,40 |
257,30 |
|
Ispanak |
0,85 |
1,50 |
2,88 |
2,97 |
76,47 |
238,82 |
249,02 |
|
Süt (litre) |
1,27 |
- |
- |
4,41 |
- |
- |
247,24 |
|
Maydanoz (adet) |
0,34 |
0,40 |
0,92 |
1,15 |
19,40 |
173,63 |
243,68 |
|
Yeşil soğan (kg) |
1,35 |
2,00 |
3,67 |
4,21 |
48,15 |
171,60 |
212,04 |
|
Patates |
0,63 |
1,03 |
1,48 |
1,95 |
64,00 |
136,80 |
212,00 |
|
Kuru üzüm |
4,15 |
- |
12,00 |
12,46 |
- |
189,16 |
200,20 |
|
Pırasa |
0,90 |
1,43 |
2,25 |
2,65 |
58,33 |
150,00 |
194,57 |
|
Lahana |
0,52 |
0,88 |
1,34 |
1,50 |
70,97 |
158,87 |
190,81 |
|
Havuç |
0,80 |
1,19 |
1,68 |
2,28 |
48,75 |
110,00 |
185,00 |
|
Kuru fasulye |
3,45 |
4,60 |
8,67 |
9,59 |
33,33 |
151,21 |
178,00 |
|
Elma |
1,29 |
2,10 |
2,63 |
3,53 |
62,79 |
103,49 |
173,71 |
|
Karnabahar |
1,03 |
1,44 |
2,08 |
2,70 |
40,24 |
102,93 |
163,09 |
|
Kuru incir |
12,00 |
- |
26,00 |
30,73 |
- |
116,67 |
156,04 |
|
Marul (adet) |
0,94 |
1,35 |
1,75 |
2,39 |
44,00 |
86,67 |
155,11 |
|
Domates |
1,65 |
2,15 |
3,13 |
4,16 |
30,30 |
89,39 |
152,02 |
|
Yeşil mercimek |
3,30 |
6,00 |
7,17 |
8,16 |
81,82 |
117,17 |
147,12 |
|
Kuru soğan |
0,55 |
0,75 |
1,08 |
1,36 |
36,36 |
96,36 |
146,36 |
|
Sivri biber |
1,75 |
2,52 |
3,30 |
4,09 |
44,00 |
88,57 |
133,56 |
|
Fındık (iç) |
20,40 |
- |
42,50 |
46,32 |
- |
108,33 |
127,03 |
|
Limon |
2,00 |
2,78 |
3,73 |
4,39 |
39,00 |
86,67 |
119,29 |
|
Antep fıstığı |
31,50 |
- |
60,00 |
66,53 |
- |
90,48 |
111,21 |
|
Salatalık |
1,30 |
1,89 |
2,21 |
2,64 |
45,38 |
69,74 |
102,82 |
|
Kabak |
2,19 |
3,15 |
3,56 |
4,40 |
43,62 |
62,42 |
100,49 |
|
Zeytinyağı |
14,75 |
- |
- |
28,23 |
- |
- |
91,38 |
|
Patlıcan |
2,19 |
2,80 |
3,31 |
4,00 |
27,66 |
51,03 |
82,55 |
|
Kuzu eti |
30,97 |
- |
- |
53,38 |
- |
- |
72,37 |
|
Dana eti |
25,36 |
- |
- |
42,47 |
- |
- |
67,47 |
|
Pirinç |
3,52 |
4,10 |
4,83 |
5,84 |
16,48 |
37,31 |
65,91 |
|
Nohut |
6,94 |
9,00 |
11,33 |
11,51 |
29,68 |
63,30 |
65,87 |
|
Yumurta |
0,31 |
- |
0,50 |
0,45 |
- |
61,81 |
46,49 |
|
Beyaz peynir (kg) |
|
|
|
19,52 |
|
|
|
|
Kaşar peyniri (kg) |
|
|
|
26,19 |
|
|
|
|
Yoğurt (kg) |
|
|
|
4,77 |
|
|
|
|
Tereyağı (kg) |
|
|
|
40,17 |
|
|
|
|
Mısırözü yağı |
- |
- |
- |
9,00 |
- |
- |
- |
|
Ayçiçek yağı |
- |
- |
- |
8,08 |
- |
- |
- |
|
Toz şeker |
- |
- |
- |
4,50 |
- |
- |
- |
|
Tavuk eti |
- |
- |
- |
7,51 |
- |
- |
- |
Not: Hal, pazar ve market verileri İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya ve Mersin illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç (Osmancık), kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları, toptan satış fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır.
Seçilmiş ürünlerde market fiyatlarındaki aylık değişim:
|
Market |
30 Ekim 2017 |
30 Kasım 2017 |
30 Kasım 2017/ 30 Ekim 2017 |
|
Ürünler |
Ay Sonu Market Fiyatı (TL/Kg) |
Ay Sonu Market Fiyatı (TL/Kg) |
Değişim (Yüzde) |
|
Mandalina |
2,26 |
3,14 |
38,75 |
|
Salatalık |
2,11 |
2,64 |
25,22 |
|
Patlıcan |
3,28 |
4,00 |
22,07 |
|
Patates |
1,62 |
1,95 |
20,37 |
|
Kuru soğan |
1,16 |
1,36 |
16,75 |
|
Marul (adet) |
2,15 |
2,39 |
11,24 |
|
Maydanoz (adet) |
1,04 |
1,15 |
11,13 |
|
Kabak |
3,98 |
4,40 |
10,54 |
|
Mısırözü yağı |
8,37 |
9,00 |
7,53 |
|
Yumurta |
0,42 |
0,45 |
7,35 |
|
Nohut |
10,75 |
11,51 |
7,10 |
|
Kuru fasulye |
9,04 |
9,59 |
6,08 |
|
Elma |
3,38 |
3,53 |
4,36 |
|
Kırmızı mercimek |
6,36 |
6,61 |
3,93 |
|
Zeytinyağı |
27,42 |
28,23 |
2,96 |
|
Toz şeker |
4,41 |
4,50 |
2,04 |
|
Süt (litre) |
4,34 |
4,41 |
1,61 |
|
Fındık (iç) |
45,64 |
46,32 |
1,48 |
|
Antep fıstığı |
65,64 |
66,53 |
1,35 |
|
Kuru incir |
30,35 |
30,73 |
1,24 |
|
Yeşil mercimek |
8,06 |
8,16 |
1,20 |
|
Dana eti |
42,14 |
42,47 |
0,78 |
|
Domates |
4,16 |
4,16 |
0,00 |
|
Yeşil soğan (kg) |
4,20 |
4,20 |
0,00 |
|
Pirinç |
5,84 |
5,84 |
0,00 |
|
Kuru kayısı |
32,28 |
32,28 |
0,00 |
|
Ayçiçek yağı |
8,11 |
8,08 |
-0,42 |
|
Kuzu eti |
53,65 |
53,38 |
-0,50 |
|
Tavuk eti |
7,56 |
7,51 |
-0,75 |
|
Beyaz peynir |
20,29 |
19,52 |
-3,80 |
|
Kuru üzüm |
12,97 |
12,46 |
-3,91 |
|
Havuç |
2,38 |
2,28 |
-4,34 |
|
Ispanak |
3,18 |
2,97 |
-6,71 |
|
Tereyağı |
43,11 |
40,17 |
-6,82 |
|
Lahana |
1,62 |
1,50 |
-7,25 |
|
Limon |
4,89 |
4,39 |
-10,33 |
|
Sivri Biber |
4,64 |
4,09 |
-11,91 |
|
Yoğurt |
5,64 |
4,77 |
-15,46 |
|
Kaşar peyniri |
31,23 |
26,19 |
-16,14 |
|
Karnabahar |
3,52 |
2,70 |
-23,39 |
|
Pırasa |
3,56 |
2,65 |
-25,53 |
Seçilmiş ürünlerde üretici fiyatlarındaki aylık değişim:
|
Üretici |
30 Ekim 2017 |
30 Kasım 2017 |
30 Kasım 2017/ 30 Ekim 2017 |
|
Ürünler |
Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/Kg) |
Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/Kg) |
Değişim (Yüzde) |
|
Salatalık |
0,69 |
1,30 |
89,09 |
|
Patlıcan |
1,21 |
2,19 |
81,57 |
|
Kuru soğan |
0,35 |
0,55 |
57,14 |
|
Kabak |
1,44 |
2,19 |
52,31 |
|
Marul (adet) |
0,73 |
0,94 |
27,99 |
|
Yumurta |
0,26 |
0,31 |
18,85 |
|
Mandalina |
0,70 |
0,82 |
16,67 |
|
Elma |
1,13 |
1,29 |
14,16 |
|
Limon |
1,83 |
2,00 |
9,59 |
|
Kuru fasulye |
3,20 |
3,45 |
7,81 |
|
Yeşil mercimek |
3,08 |
3,30 |
7,14 |
|
Antep fıstığı |
29,50 |
31,50 |
6,78 |
|
Patates |
0,59 |
0,63 |
6,38 |
|
Domates |
1,56 |
1,65 |
5,77 |
|
Zeytinyağı |
14,00 |
14,75 |
5,36 |
|
Fındık (iç) |
19,62 |
20,40 |
3,98 |
|
Süt (litre) |
1,24 |
1,27 |
2,42 |
|
Maydanoz (adet) |
0,34 |
0,34 |
0,00 |
|
Pirinç |
3,52 |
3,52 |
0,00 |
|
Kuru kayısı |
8,00 |
8,00 |
0,00 |
|
Kuru üzüm |
4,15 |
4,15 |
0,00 |
|
Nohut |
6,96 |
6,94 |
-0,29 |
|
Dana eti |
25,69 |
25,36 |
-1,28 |
|
Sivri Biber |
1,79 |
1,75 |
-2,02 |
|
Havuç |
0,82 |
0,80 |
-2,44 |
|
Kuzu eti |
32,09 |
30,97 |
-3,49 |
|
Kırmızı mercimek |
1,94 |
1,85 |
-4,64 |
|
Yeşil soğan (kg) |
1,45 |
1,35 |
-7,11 |
|
Kuru incir |
13,00 |
12,00 |
-7,69 |
|
Pırasa |
1,04 |
0,90 |
-13,46 |
|
Karnabahar |
1,24 |
1,03 |
-17,34 |
|
Lahana |
0,75 |
0,52 |
-31,11 |
|
Ispanak |
1,30 |
0,85 |
-34,62 |